ne kati ne sivi: oobleck

Amerika'da temel bilimlere, matematige ve muhendisliklere olan ilgi ciddi oranda azalmakta. Genel anlamda bu tur bolumlerin daha zor olduguna inanan gencler kolay oldugunu dusundukleri bolumleri  seciyor. Ozellikle orta okuldaki ve lisedeki ogrencilerin universite yillarinda sayisal alanlara kaymasi icin buyuk bir caba harcanmakta. Nasil yapariz da ilgiyi artiririz adina cok fazla calisma yapilmakta ABD'de. Universitelerde, bu cabaya ortak olarak kampuslerini bolgedeki ilkokul, ortaokul ve lise ogrencilerine aciyor ve bilimi eglenceli bir sekilde ogrencilere sevdirmeye calisiyor. Interaktif deneylerle ogrenciler eglenceli bir gun geciriyorlar ve biz de onlarin bilime olan ilgilerinde bir adim ilerleme oldugunu varsayiyoruz.


Bu tur aktivitelerden biri gecen seneki okulumda olmustu. Cocuklar tarafindan en ilgiyle karsilanan oyunumsu deney oobleck havuzuydu. Bize ogretilen maddenin uc hali vardi: kati, sivi ve gaz. Non-newtonion akiskanlardan benim haberim yoktu. Bilmiyorum Turkiye'deki ogretiliyor mu bu tur akiskanlar. Bu akiskanlar, uzerine uygulanan basinca gore hal degistiriyor. Eger basinc uygulamazsaniz sivi gibi hareket ediyor, fakat basinc uygulaninca viskozitesi (agdaligi) artiyor ve kati gibi davraniyor.


Bu tur akiskanlari elde etmenin en ucuz ve en eglenceli yolu: misir nisastasi ile suyun karisimi. Hatta biraz mavi boya ile su rengi de elde edilebilir. Sonrasinda gelsin eglenceli zamanlar. Bizim okulda asagidaki videodaki gibi bir havuz olusturuldu nisasta ve sudan. Cocuklarda uzerinde boyle kosusturdular. Kahkalarla cinladi okulu.  Surada da Mythbuster'in deneyi.




Bu akiskanla ilgili bir baska deney de bu siviyi sipikerin ustune dokup dans ettirmek. Burada modern sanat muzelerinde bu tur fikirlere sikca rastlaniyor. Spikerin titresimleri ile bu sulu nisastanin viskozitesi artiyor ya da muzikle cosuyor nisasta:)

 

Sonsoz: Bilim cok eglenceli, cok yaratici bir sekilde ogretilebilirin bir kaniti.

adaptasyon

Bu aralar pek yazamiyorum. Yeni bir ise basladim, yeni bir sehire tasindim. Eski evimi, eski sehrimi, arkadaslarimi ve eski hayatimi geride birkatim. Yeni bir sayfa actim hayatimda. Ayni sehirde bile bir evden baska bir eve cikmak koklu bir degisiklikken, 3850 km batiya gitmek kat be kat degistirdi yasamimi. Arabayla asagidaki su yolu katettim 8 gunde. Gormek istedigim birkac dogal parki gordum.Cok guzel bir yolculuktu. Keske daha uzun zamanim olabilseydi. Yol maceralarimi bir baska yaziya birakiyorum.


Tasinmam her ne kadar Amerika'nin icinde de olsa baska bir ulkeye gelmis gibiyim. Daha onceki yasadigim sehirden cok farkli bir yer burasi. Farkli bir eyalet oldugu icin trafik kurallari bile farkli. Oncelikle dogasi Louisville'e gore cok fakir. Orta bati cok yesildi. Evimden 5 dakika uzaklikta cennet gibi dogal parklar vardi. Dort mevsim vardi. Burada ise neredeyse tek mevsim var. Yaz kis hava sicak. Son dort aydir birkac kez yagmur yagdi. Onun haricinde hep gunluk guneslikti. Tabii ben bu durumu cok sikici buluyorum. Tepelikli bir sehir. (Asagidaki iki  fotografi gecen bahar burayi ziyaret ettigimde cekmistim.)


Bu tepeler kupkuru. Tek yesil olan sey uzum baglari. Sehrin en onemli gecim kaynaklarindan biri sarapcilik. Pek cok yerli turist geliyor buraya saraplari yuzunden. Tepeler sadece subat-mart aylarinda biraz yesilleniyor. Tarim anlaminda seviyorum burayi yalniz. Nar, limon, portakal, zeytin agaclari tum evlerin bahcelerini susluyor. Dalindan koparilmis limon gibisi yok.


Dogasi haricinde insanlari da Louisville'den cok farkli. Benim eski sehir siyah ve beyaz diye ayrilmisti. Burasi Asyali, Meksikali, Hintli cogunlukta. Pek siyahi insan yok. Gecen hafta liseler arasi bir bilgi yarismasinda gonullu olmustum. Ogrencilerin cesitliligi, bolgenin cok renkliligini cok iyi yansitiyor. Neredeyse beyaz Amerika'li yok. Tr'de Amerika denince boyle goruntuler pek hayal edilmiyor. Ama Amerika tum dunya milletlerinin karistigi bir mozaik.




Yeni ev olayina gelince, daha dusuk kalitede bir yere Louisville'de odedigim 3 katini oduyorum. Kaliforniya'ya hosgeldin mesaji ucuk ev kirasiyla veriliyor.  Bu kadar parayi verip kucucuk karanlik bir evde oturmak sinir bozucu. Kaliforniya ABD'nin en pahali eyaleti ev konusunda. Benzin fiyatlari konusunda da oyle. Kaliforniya'nin diger bir kotu yani ise Turkiye'yle olan zaman farkli. 7 saatlik fark 10 saate cikti. Ailemle olan telefonlasmalarimi cok kisitlandi.


Yeni is konusuna gelince, doktora ogrenciliginden sonra mesai saatleri ile calismak bunyeye soguk dus etkisi yaratiyor. Doktora surecinde biraz kendi ozerkligimi ilan etmistim, pek karisanim gorusenim yoktu. Istedigim konuda, istedigim saatte, istedigim yerde calisiyordum. Tabii bu duzensiz bir hayata tekabuldu. Sabahin 6-7 sinde uyudgum oglen 12-1 gibi kalktigim cok oldu gecen sene. Cok problemli bir uyku duzeni. Yapmak istedigim cogu seyi yapamiyordum. Sosyal hayatim altust olmustu. Beynim aksam 11'den sonra calismaya basliyordu. Sabahlara kadar oturuyordum.


Simdi ise hayatim sabah 7'de basliyor. Aksam 6'ya kadar isteyim. Sonra yemek yuruyus derken gun bitiyor. Gece 11:30'da gozlerim kapaniyor. Yeni bir is oldugundan cok fazla ogrenmem gereken sey var. Bazen cok yoruluyorum. Aksam ne bir sey okumak ne bilgisayari acmak geliyor icimden. Pek film izlemiyorum artik. Haftasonlari ise goz acip kapayana kadar bitiyor. Zaman yonetimi sorunum var. Is yerindeki arkadasliklar ise gayet resmi. Okul ortamindan cok farkli. Yuksek beklentiyle baslayinca biraz hayal kirikligi oldu. Ama artik is yerinde arkadas edinme hayallarim yok. Louisville'de o kadar tanidik bildik insandan sonra, yeni bir yerde kimseleri bilmemek pek sorunlu. Okul ortaminda hic caba harcamadan ortak zevklerinin oldugu cok fazla insanla tanisma firsatim vardi. Zamanla arkadasliklar dostluklara donusmustu. Burada arkadasliklara sifirdan baslamak pek yorucu. Insanin herhangi bir maske takmadan bir iki laf edecegi birisini bulmasi pek zor.

Bu aralar radyoyu her actigimda Adele'in Rolling In the Deep'i cikiyor. Sabahlari denk gelince radyonun sesini sonuna kadar acip dinliyorum. Enerji icecegi etkisi yaratiyor. Kaliforniya'yi,yeni bir isin ilk aylarini bu sarkiyla animsayacagim.

   

 Sonsoz: Biraz gunluk tadinda bir yazi oldu. Bol fotografli baska yazilarin sozu ile bitireyim.