iki iran filmi(two women ve the circle)

Gecen hafta halk kutuphanesinden aldigim iki Iran filmi izledim. Ikisinde de ortak tema kadin haklari idi. Dogrusu izlerken tuylerim diken diken oldu. Gerilim filmi izleseydim bu kadar gerilemezdim. Bu tur filmler beni acayip feminist yapiyor. Neyse filmlere geceyim.



1) Two Women(Iki Kadin): Filmde Tahran üniversitesinde mimarlik bolumunde okuyan iki kiz ögrenci var. Kizlardan birinin zengin ve modern bir ailesi var, kiz derslerde cok basarili degil. Digerinin tasrada yasayan kapali bir ailesi var, kiz cok caliskan. Caliskanligi ve zekasi sayesinde parasini kendi kazaniyor. Ozel ders falan veriyor. Kizin ismi Feristah:) Cok aktif ve cesur. Resmi:




Goruldugu uzere guzel biri, filmde tabii ki daha genc. Her neyse, bizim bu Feristahin pesine bir serseri dusuyor. Feristah once umursamiyor bunu. Ama serserimiz Feristah'in pesini birakmiyor. Onunla evlenmek istiyor. Evinin onunde motosikletiyle saatlerce bekliyor. Her okul cikisinda kizi bekliyor ve izliyor. Bir sure sonra cok sinir bozucu bir tip haline geliyor. Sivas'ta da boyle kiz pesini birakmayan cok fazla serseri vardir. Eve kadar takip ederler falan, hala da yaygin bir serseri furyasi var memleketimde. Aman Allahim, izlerken bir garip oldum. Neyse donem bitiminde Feristah ailesinin yanina gidiyor, bu arada serserinin bunu unutacagini, izini de bulamayacagini dusunuyor. Ama yaniliyor. Yazin ortasina dogru Feristah Tahran'daki kiz arkadasini telefonla aramak icin disari cikiyor ve karsisinda onu goruyor, ikisi arasinda bir kovalamaca basliyor. Serseri motosikletli, kiz arabali. Neyse cocuklarin oynadigi dar bir sokaga giriyorlar ve serserimiz bir cocuga carpip onu olduruyor, Feristah'in arabasi da bir cocuga carpiyor ama cocugu sadece yaraliyor. Serserimiz hapse giriyor. Dogrusu serserimiz icin de uzulmedim degil, bir kizin yuzunden hayati mahvoldu cocugun. Olaylar karsisinda baba kizinin, ailesinin serefini bes paralik ettigini ve bu seref kurtarma isini yalnizca onu evlendirerek asacagini dusunuyor. 40 yaslarinda olan Ahmed ile evlilikleri bir oldu bittiye getiriliyor, Ahmed evlenirken kizin okula devam edebilecegini soyluyor. Kiz da direnmeyi birakiyor ve evleniyor. Bu Ahmed tam bir piskopat cikiyor. Hatta filmi izledikce keske serseriyi secseydi dedim. En azindan daha yakisikliydi. Bu kocasi kizi sokak kapisindan disari bile baktirmiyor, cok kıskanc, Tahranda ki kiz arkadasini aratmiyor, telefonu ise giderken bir yere kilitliyor. Bizim aktif ve caliskan kizimizin hayati bir anda karabasana donusuyor. Gunden gune sonup gidiyor. Bosanmak istiyor, hakim uygun bir gerekce gormedigi icin kizi bosamiyor. Sonrasinda hamile kaliyor ve iyice vazgeciyor herseyden. Sonra bir cocuk daha. Gizli gizli cocuklarin kitaplarini okuyor, okuma istegini bastirmak icin.

Cok uzatmayayim. 14 yil kendi evinden cikmadan, iki cocuguna bakarak, gunden gune ozguvenini, kisiligini kaybederek yasiyor. Filmin sonunda kocasi Ahmed ölüyor ve o da bagimsizligina kavusuyor. Filmin basindaki kisiyle sondaki kisi ayni degil.


Sonuc: Ben filmi cok basarili buldum. Hayatin gidisinin bazen insanin kendi elinde olmadigini gosteriyor. Bu yonuyle kader temali filmlerin vazgecilmez yonetmeni Inarritu'nun filmlerini hatirladim. Erkek egemen bir kulturde kadina verilen deger veya degersizlik cok iyi gosterilmis. Kiskanc, anlayissiz, anne sozu dinleyen bir erkegin bir kadina neler cektirebilecegi, kizini haksiz yere suclu ilan eden bir babanin nelere sebep olacagi, pasif bir annenin kizina kadinin yeri kocasinin yanidir zihniyeti. Sevse de dovse de kocandir zihniyeti yani. Maalesef Turkiye'de de o kadar ornegi olan zihniyet yapilari ki. Ozellikle Ankara'nin dogusunda boyle anne babalarin hala var oldugunu bilmem, Ankara'da yurtta kalirken disari cikarken kisa kollu tisort giydi diye kiz arkadasini tartaklayan erkeklerin hala oldugunu bilmem, beni gerdi de gerdi. Filmde oyunculuklar cok basarili. Filmin maalesef imdb puani cok dusuk. Ama bu puana cok kanmamak gerek. Benim son zamanlarda izledigim en iyi filmlerden. Hala tum ayrintilari aklimda:)


2) The Circle: Bu film hakkinda cok konusmayayim cunku cok sevmedim. Bu film biraz sistem elestirisi. Iran'da kadina verilmeyen haklar vurgulaniyor. Tek basina otobuse binememe, otelde kalamama, gece disari cikamama, sigara icememe vesaire vesaire. Filmde farkli kadinlarin oykuleri anlatiliyor, ama cogu havada kalmis. Oykuler birbiriyle iliskisiz. Ana fikir olarak Iran'da kadinlar ikinci sinif vatandas, yanlarinda bir erkek yoksa hicbirsey, duzeltilmesi gereken cok sey var falan filan. Bu film ile Turkiye arasinda bir ozdeslik kurmadim Allah'tan. Biz cok iyi durumdayiz. Cok sikici bir filmdi aldigi odullere ragmen. Sadece Farsca'dan Turkceye gecen kelimeleri tespit ederek zaman gecirdim.

Sonucun sonucu: Iki film sonrasi Iran'li erkek arkadaslardan kose bucak kacmaya basladim:)

No comments: